پسته قربانی یک باور سنتی شد
به گزارش ایزو وب، یک کارشناس بخش کشاورزی اظهار داشت: باغداران سنتی اعتقاد دارند درخت پسته نباید هرس شود تا بار بیشتری داشته باشد اما قرار گرفتن شاخه ها و محصول با خاک مرطوب پسته را به قارچ آفلاتوکسین آلوده می کند.
به گزارش ایزو وب به نقل از مهر، پدیده ناخوشایند برگشت محصولات کشاورزی که هر سال تکرار می شود، یک مرتبه فلفل دلمه برگشت می شود و یک سال کیوی، تجربه ای است که سال جاری هم برای پسته رخ داد.
آلمان یکی از بزرگ ترین مصرف کننده پسته ایران است و از کل صادرات ۳۴ میلیون یورویی پسته ایران به اروپا در ۳ ماهه نخست سال ۲۰۲۴ میلادی، ۷۱ درصد برابر با ۲۴.۳ میلیون یورو به آلمان بوده است.
ایران بعد از آمریکا دومین صادرکننده پسته به اروپا بود. بنا بر اعلام مرکز آمار اروپا (یورو استات) صادرات پسته آمریکا به اتحادیه اروپا در این دوره ۲۴۳ میلیون یورو بوده است.
بنا بر آمارها، ایران سالانه بین ۲۸۰ تا ۳۰۰ هزار تن پسته تر تولید می کند که این عدد برای آمریکا در سالهای پر بار به یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن می رسد. سال جاری که سال کم بار این کشور به حساب می آید میزان تولید ۷۰۰ هزار تن بوده است.
پس از برگشت بار صادراتی پسته از جانب اتحادیه اروپا، با تلاش و همکاری بخش خصوصی و وزارت جهاد کشاورزی ممنوعیت کلی ورود پسته ایران به اروپا از دستور کار اتحادیه اروپا خارج شد.
پسته چگونه به قارچ آفلاتوکسین مبتلا می شود
چگونه پسته به قارچ آفلاتوکسین آلوده می شود. حمید زارعین یکی از کارشناسان حوزه کشاورزی در جواب این پرسش که آیا آلودگی محصولات همچون پسته به آفلاتوکسین به هنگام تولید است یا نگهداری در انبار به خبرنگار مهر اظهار داشت: خطر آلودگی به قارچ آفلاتوکسین هم هنگام تولید وجود دارد و هم بعد از چیدن محصول و نگهداری آن. یعنی هم در باغ امکان دارد ایجاد شود و هم در جریان ضبط و فرآوری محصولی مانند پسته.
وی اضافه کرد: این قارچ از تماس پسته با محیط آلوده ایجاد می شود. هنگامی که یک درخت خوب هرس نمی شود و شاخه های درخت روی زمین قرار می گیرد، محصول درخت پسته در تماس با خاک مرطوب بوده و امکان به وجود آمدن این قارچ (آفلاتوکسین) روی پسته قابل پیشبینی است.
وی افزود: در ضبط و فرآوری هم اگر هنگام خشک کردن پسته، خوب عمل نشود و محصول زیاد مرطوب بماند باردیگر امکان رشد قارچ آفلاتوکسین وجود دارد. ازاین رو امکان آلوده شدن پسته به سم آفلاتوکسین هم در باغداری و هم هنگام ضبط و خشک کردن آن وجود دارد.
یک باور قدیمی در تولید پسته
این کارشناس حوزه باغی در جواب این پرسش که چرا باغداران مرحله هرس را درست انجام نمی دهند، اظهار داشت: باغدارهای صنعتی و آنهائی که در سطح وسیع کشت می کنند این مساله را رعایت می کنند؛ اما درخت پسته بیشتر محصول را در سرشاخه ها و شاخه های پایینی دارد. ۸۰ درصد پسته در شاخه های پایینی رشد می کند.
وی افزود: در باغستان های پسته استانهای جنوبی در قدیم یک باوری بین باغداران وجود داشت که هنوز هم بین باغداران سنتی وجود دارد، آنها اعتقاد دارند درخت را نباید هرس کرد و باید اجازه داد باغ مانند جنگل شود چونکه هر چقدر تعداد شاخه های پایین و روی زمین بیشتر باشد محصول بیشتری برداشت می شود؛ البته درست هم است. گاهی در این باغ ها کارگر برای چیدن پسته ناچار است روی زمین بنشیند یا دراز بکشد و محصول را بچیند.
وی اظهار نمود: هنگام هرس شاخه ها بریده می شود در عمل میزان تولید نصف می شود؛ ضمن این که معمولا برای باغدار این مساله خیلی اهمیت ندارد که محصول تولیدی دارای آفلاتوکسین است یا خیر. دنبال تولید محصول بیشتر و فروش آن است؛ خریدار هم به شرط داشتن یا نداشتن آفلاتوکسین پسته را از وی نمی خرد. وزن و ظاهر محصول بررسی و پول پرداخت می شود.
این کارشناس بخش کشاورزی اضافه کرد: در ادامه وقتی بار برای صادرات می رود این مسائل بروز می کند.
زارعین اظهار داشت: سازوکاری وجود ندارد که محصول تولیدی باغدار، چقدر از سلامت برخوردار می باشد. اگر این مورد پیگیری شود باغدار هم به این سو می رود که در تولید باید محصول سالم کشت و برداشت شود.
سختگیری های اعمال شده از حرف تا عمل
این فعال بخش کشاورزی در واکنش به برگشت محموله پسته صادراتی اظهار داشت: در حوزه صادرات، شرکتهای صادرکننده تجربه کافی دارند اما این که چه امری منجر به این شده که محصول، خارج از استانداردهای اروپا صادر شود احتیاج به توضیح نهادهای متولی دارد.
وی خاطرنشان کرد: در صادرات تاییدیه های سازمان استاندارد، سازمان غذا و دارو و… نیاز است که با حساسیت زیادی همراه می باشد چونکه چند سال قبل، تحریم پسته ایران تجربه شده بود؛ بنابراین برای تست عدم آلوده بودن پسته به قارچ آفلاتوکسین سختگیری زیادی می شود.
وی در جواب این پرسش که امکان دارد باری بدون آزمایش صادر شود، اظهار داشت: خیر. نهادهای مختلفی سلامت محصولات را برای صادرات تأیید می کنند. اگر محصولی می رود و برگشت می شود مشکل سهل انگاری صادرکننده یا حتی باغدار و کشاورز نیست مشکل از نهادهای متولی است و این که نهادهای نظارتی باید کنترل می کردند.
وی اضافه کرد: همچنین نمی توان گفت ۱۰۰ درصد پسته های تولیدی عاری از قارچ آفلاتوکسین هستند همان گونه که تمام محصولات هم آلوده به این قارچ نیستند.
ترمینال های بارگیری به روز شده اند
هفته گذشته وزیر جهاد کشاورزی در دیداری که با سفیر مجارستان داشت، از کمیسیون بهداشت و کشاورزی اتحادیه اروپا دعوت کرد تا از باغات پسته و کارخانجات بسته بندی ایران بازدید داشته باشند.
در ادامه زارعین در رابطه با نحوه نگهداری بعد از برداشت محصول و احتمال آلودگی پسته در این مرحله، توضیح داد: در سالهای گذشته ترمینال های ضبط پسته خیلی ابتدای بوده و سنتی کار می کردند در نتیجه احتمال آلودگی به آفلاتوکسین بیشتر بود؛ اما امروز که ترمینال ها مجهز شده و با کمک فناوری های نوین خدمات دهی می کنند بعید است این قارچ شیوع پیدا کند یا قابل کنترل نباشد.
زارعین در انتها اظهار داشت: آفلاتوکسین عارضه ای است که به بارهای مجاور هم قابل سرایت است و پسته های سالم را هم آلوده می کند. لازم است در بحث تولید محصولات باغی باکیفیت و سالم مجریان بخش کشاورزی اطلاع رسانی بیشتری داشته باشند.
یکی از مشکلات ایران دخالت حوزه های مختلف در یکدیگر است. بعنوان مثال در امر صادرات، رئیس اتحادیه صادرکنندگان خشکبار ایران عنوان نمود که به خودروساز اجازه صادرات خشکبار داده می شود تا از محل ارز آن خودرو چینی وارد کند، اما با ورود آنها به این بازار کیفیت و اعتبار ایران کاسته شده است.
وی گفت، عموماً محصولات از جانب آنها فله ای خریداری و به کشورهایی مانند چین صادر می شود.
سطح زیر کشت بالا و تولید پایین
در ایران از ۳ میلیون هکتار باغات کشور، ۶۷۰ هزار هکتار باغات پسته است، این محصول از مهم ترین محصولات باغی است که در بعضی سال ها تا ۱.۵ میلیارد دلار درآمد ارزی برای کشور داشته است.
بخش اعظمی از پسته در استان جنوبی یعنی کرمان تولید می شود. همینطور به قول معاون امور باغبانی وزارت جهاد کشاورزی، ایران به لحاظ سطح زیر کشت پسته در دنیا رتبه نخست را دارد، اما در تولید جایگاه دوم جهانی را کسب کرده است.
این فاصله در تولید با عنایت به مساحت زیر کشت بسیار زیاد است که از پایین بودن بهره وری در کشاورزی ایران حکایت می کند.
منبع: ایزو وب
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب